چوب راش اصطلاح و نامی است که در ایران برای نامیدن چوب هایی بکار می رود که در زبان انگلیسی beech نامیده می شود، این چوب از درختی تهیه می شود که در جنگلهای شمال ایران نیز وجود دارد.
اسم علمی چوب یا درخت راش از واژه ی یونانی Fago به معنی “خوراکی” گرفته شده است، این نحوه نام گذاری به خوراکی بودن دانه درخت مربوط می شود.
درخت راش دارای ۶۵۰ گونه شناخته شده است که این تعداد گونه های شناخته شده در منابع مختلف متفاوت است.
در برخی منابع این تعداد متفاوت است و حتی به بالای ۹۰۰ گونه شناخته شده نیز اشاره شده است.
این گونه های متعدد درخت راش در ۷ جنس مختلف بر مبنای علم گیاه شناسی تقسیم بندی می شوند.
گونه هایی از سه جنس مهم این خانواده به نام های Fagus، Quercus و Costanea در ایران رشد می کنند.
از این چوب در ساخت درب ضد سرقت، داخلی و لابی استفاده میشود.
سایر ویژگی ها چوب راش:
چوب راش از دسته ی چوب درختان سخت و پهن برگ (دارای شاخ و برگ فراوان) است.
رنگ چوب (درون) کرم مایل به قرمز است، این نوع چوب از چوب های نیمه سنگین محسوب می شود و دارای بافتی همگن و مقاوم در برابر حشرات و قارچ است.
این چوب جزو گونه درختانی است که در جنگل های ایران نیز وجود دارد، ولی نوع آمریکایی و آلمانی از گونه های معروف این درخت محسوب میشوند.
نکته قابل ذکر این می باشد که از این چوب در صنایع درب و پنجره سازی ، مبل سازی ، تراورس راه آهن ،میز و صندلی نیز کاربرد دارد و جزو پر استفاده ترین گونه های چوب است.
جهت مشاهده درب لابی ساخته شده با چوب راش اینجا کلیک کنید.
نقاط قوت چوب راش :
چوب مرغوب : کیفیت و ماندگاری بسیار بالای دارد.
سطح صاف : به دلیل سطح بسیار صافی که دارد براق کننده روی آن جلای بیشتری دارد.
مقاومت بالا : در برابر سایش و ضربه مقاوم است.
نقاط ضعف چوب راش:
رنگ پریدگی : چوب راش به مرور زمان دچار رنگ پریدگی می شود.
مسمویت : کار با این چوب باعث مسمویت و سرگیجه می گردد.
وزن بالا : به علت بالا بودن وزن مخصوص ، درب تمام چوب راش بسیار سنگین خواهد شد.
کاربرد چوب راش :
چوب راش خوش تراش است یعنی قابلیت تورقی و انعطاف زیادی نسبت به چوب های سخت دیگر را دارد، به همین دلیل برای تهیه مبلمان و مجسمه سازی بسیار مناسب است.
از مهمترین شاخصه های این چوب داشتن استحکام ، مقاومت دربرابر کنده کاری ، بافت یکدست و نداشتن گره ، نرمی و انعطاف است.
این چوب در دسترس است چون در این سرزمین و کشور های مجاور براحتی یافت می شود.
عدد جانکا (سختی چوب) چوب راش ۱۳۰۰ است و کمی سختتر از بلوط قرمز میباشد.
چوب راش برای کفپوش نواحی با رفت و آمد متوسط مناسب است.
قیمت چوب راش :
با توجه به آشفتگی بازار و نوسانات شدید قیمت نمیتوان در حال حاضر قیمت چوب راش را بهصورت مشخص در این مطلب ذکر کرد، اما در دی ماه سال 98 میتوان قیمتی بین شش میلیون و سیصد تا شش میلیون هفتصد تومان را برای هر متر مکعب چوب راش(گرجستان) در نظر داشت.
این قیمت با توجه به خشک بودن یا نبودن و کیفیت چوب مورد نظر متفاوت خواهد بود.
تفاوت راش ایرانی و اروپایی
بسیاری از سازندگان و خریداران درب تمام چوب این سوال برایشان مطرح است که چه نوع چوب راشی برای ساخت درب مناسبتر است؟ منظورشان تفاوت بین چوب ایرانی و گرجستانی است که اگر با ما همراه باشید برایتان تفاوت بین این دو را توضیح خواهیم داد.
راش ایرانی:
راش ایرانی بافت ریز و همگنی دارد و رنگ آن معمولا از بیرون به رنگ سفید و مایل به صورتی است، درون آن زرد روشن تا صورتی یا قرمز میباشد.
این چوب دارای گرههای بزرگ است که این موضوع را میتوان جز معایب راش ایرانی محسوب کرد.
وزن چوب ایرانی حدود ۰/۶ تا ۰/۷۵ گرم بر سانتی متر مکعب است.
راش اروپایی Fagus sylvatica:
اصولا راش اروپایی کمی روشنتر از راش ایرانی است که با کمک بخار میتوان رنگ آن را کمی تیرهتر کرد.
راش اروپایی هم مانند انواع دیگر آن، دارای تراکم بالایی است.
راش اروپایی خود انواع مختلفی دارد. در ایران بیشتر از راش آلمانی و گرجستانی و حتی ترکیه ای استفاده میشود و البته قابل ذکر است که راش آلمانی از استاندارد بالاتری برخوردار است.
راش گرجستانی:
از راش گرجستانی برای ساخت درب و پنجره، میز و کلاف مبل استفاده میکنند.
یکی از پرمصرفترین و ارزانترین انواع راش در ایران میتوان گفت که راش گرجستان میباشد.
راش گرجستان با ضخامت ۵ تا ۷ سانتی متر وارد کشور میشود و برای نجارهای تازه کار انتخاب بهتری است.
معمولا راش گرجستانی در شرایط گلخانهای پرورش مییابد و در ابعاد مشخص و با رطوبت کمتر از ۱۵ درصد وارد ایران میشود.
راش گرجستانی گره ندارد و کار با آن آسانتر است، اما کیفیت پایینتری دارد.
چوب راش گرجستانی
راش آلمانی:
راش آلمان، بسیار با کیفیت، با چگالی بالا و منحصر به فرد است.
ضخامت این چوب حدود ۳ تا ۷ سانتیمتر است و به نسبت سایر نوع های راش بسیار گرانتر است.
راش ترکیه:
در بازار ایران میتوان چوب راش ترکیه را نیز پیدا کرد که از نظر ظاهر شبیه به آلمانی است اما کیفیت پایینتری دارد و در حد راش گرجستان دارد.
در نهایت برای جمعبندی تفاوت راش ایرانی و اروپایی باید بگوییم که راش ایرانی از کیفیت بسیار بهتری نسبت به راش ترکیه و گرجستانی برخوردار است.
متاسفانه به دلیل بهرهبرداری بیرویه از جنگلهای ایران، این چوب مرغوب در حال نابودی میباشد و در بازار ایران به سختی یافت میشود.
بعد از بحث کیفیت باید اشاره کنیم که کار کردن با راش گرجستان راحتتر از راش ایرانی است.
راه های شناسایی و تشخیص چوب راش:
برای شناسایی چوب های مختلف، بهترین راه تمرین و مشاهده قطعات مختلف چوب در کنار هم است.
شناسایی چوب راش باید ببینیم چوب مورد نظر تحت چه جهتی، از تنه درخت برش خورده است.
تنه درخت از سه جهت می تواند برش بخورد: جهت مماسی، جهت شعاعی و برش مقطعی.
راه های شناسایی و تشخیص چوب راش
مهم ترین گزینه برای شناسایی چوب راش در جهت مماسی، وجود پره ها یا اشعه های چوبی است.
تفاوت بین چوب هایی مثل بلوط، چنار، توسکا که اشعه های چوبی شبیه راش دارند بررسی شود.
حالا با مقایسه رنگ و نوع اشعه چوبی می توان راش را تشخیص داد.
رنگ بیرونی چوب راش سفید و مایل به صورتی است و رنگ درونی این درخت زرد روشن، تا قهوه ایی مایل به قرمز یا صورتی است،البته در راش ایران این رنگ ها تیره تر و زیباتر هستند که با مقایسه این رنگ ها و اشعه چوبی، چوب راش شناسایی می شود.
اشعه های چوبی در برش شعاعی با تلالوی زیاد دیده می شوند تا حدی که با تکان دادن چوب در جهات مختلف رنگ این اشعه ها قهوه ای تیره دیده می شود.
همچنین در جهت شعاعی حلقه های رویش به صورت خطوطی موازی و در امتداد طول درخت دیده می شوند.
راه ی شناسایی و تشخیص چوب راش
در جهت مقطعی تشخیص کمی سخت تر است و با مقایسه قطر آوندها و نوع بافت چوب که بخش روزنه ای است یا پراکنده می توان چوب راش را شناسایی کرد.
البته در این جهت رنگ منحصر به فرد راش برای شناسایی، بیشتر به کمک می آید اما در استثناهایی که برای این نوع وجود دارد کار کمی از لحاظ رنگی تشخیص دشوار می شود چون راش در معدود حالات به رنگ زرد یا سفید هم وجود دارد.